Toen Hifi audio in de jaren ’40 en ’50 groot werd, werd muziek opgeslagen op tape en vinyl. Media die we vandaag de dag overigens nog steeds gebruiken. Niet direct vanwege de geweldige muzikale kwaliteiten, maar meer vanwege nostalgische gevoelens én de beleving.
Luister naar deze training
Tape werkt op basis van magnetische opslag (de muzieksignalen worden magnetisch op een geleidende laag aangebracht) en vinyl werkt heel simpel gezegd door een groef in een stuk plastic of koper te snijden. Deze ‘master’ – een lacker of metal master – wordt weer gebruikt om andere platen – vinyl – te persen. Analoge en fysieke media hebben voor- en nadelen. Zo kunnen de media beschadigen of kwijtraken. Wie is er nooit een plaat kwijtgeraakt? Of heeft per ongeluk een kras erin gemaakt? Heel vervelend, want vroeger kon u gewoon weer terug naar de winkel om een nieuwe aan te schaffen. Wat echter ook mogelijk is, is dat een tape zijn magnetische lading langzaam maar zeker kwijtraakt. Daardoor gaat letterlijk muziekinformatie verloren. En daar kunt u helemaal niets aan doen. Digitale fysieke media hebben iets minder last van slijtage. CD’s blijven in principe gewoon goed, tenzij u er een dikke kras in hebt zitten. Maar dan moet u het best wel bont maken. Dataverlies over langere periodes is geen probleem, al hebben ‘gebrande’ cd’s daar wel last van. Om het bruggetje naar streaming audio te slaan: er is bij online media, geen medium om kwijt te raken, dataverlies is in principe geen probleem – maar daarover later meer – en wie een abonnement heeft op een streamingdienst heeft ongekend veel keuze. Zijn er geen nadelen? Zeker wel… maar laten we eerst eens gaan kijken wat streaming precies is…
Een rivier van data
De term ‘streaming’ slaat op de stroom van bits. In feite is er ook al een stroom van bits bij het afspelen van cd’s. Zowel in de cd-speler is een stroom van bits vanaf de cd naar de dac-chip, als bij het gebruik van een externe d/a-converter (digitaal naar analoog omzetter). Bij streaming audio gaan we echter wat verder dan alleen een ‘interne’, digitale stroom van bits. Bij streaming audio speelt u muziek (of films) over een netwerk af (dus niet via usb!). Dat kan uw thuisnetwerk zijn, maar het kan ook het internet zijn. Immers: Youtube, Netflix, Spotify, internetradio… het zijn allemaal internetdiensten. En grote kans dat u één van deze diensten gebruikt. Jazeker: u ‘streamt’ waarschijnlijk al jaren! Is streaming audio dan helemaal niet nieuw? Nee… het is niet nieuw. Maar het heeft wel pas een jaar of tien / vijftien geleden een vlucht gemaakt. Dat lijkt lang geleden, maar dat is het eigenlijk niet als we kijken naar hoe lang het duurt voordat een nieuw medium wordt omarmt. Zeker als er talloze alternatieven zijn en er een al compleet ecosysteem omheen gebouwd is. Kijk naar de CD en daarvoor Vinyl. De adoptie van die media heeft ook een tijd geduurd. En dat waren nog relatief eenvoudige systemen. Streaming audio is relatief complex. Inmiddels is de keuze groot en mogen we stellen dat de installatie – mede dankzij Sonos en Bluesound – ontzettend eenvoudig is. Kortom: streaming audio – en video – wordt steeds meer omarmt.
De eerste grote stappen
Streaming audio is dus niet nieuw. Als we het heel simpel neerzetten, is streaming audio het afspelen van muziekbestanden (mp3, wav of bijvoorbeeld flac) via een netwerk. Wie heel vroeger – jaren ’90 – een netwerk thuis had met een gedeelde schijf en een programma als Winamp, was in feite al aan het streamen. Maar dat is wel heel erg rudimentair. Internetradio is al een iets realistischer voorbeeld van streaming audio in de vroege jaren van het internet. Winamp had bijvoorbeeld Shoutcast radio ingebouwd. Er ging een wereld open voor menig muziekliefhebber. Honderden kanalen om uit te kiezen! En ook nog wereldwijd! De eerste écht grote stap was de lancering van de Logitech Squeezebox die eerst nog onder Slim Devices viel. Logitech heeft het bedrijf later opgekocht. De eerste versie stamt uit 2000 en was zonder twijfel een revolutie. Sonos kwam pas een paar jaar later – 2005 – met de eerste ZonePlayer. Eerlijkheid gebied te zeggen dat de installatie gemakkelijker was én dat Sonos zijn netwerktechnologie (SonosNET mesh-netwerk) bijzonder goed op orde had. Zeker voor die tijd.
De jaren erna?
We mogen eigenlijk wel stellen dat Sonos de wereld van streaming audio écht heeft geopend. Het Amerikaanse merk was een enorme trendsetter. Dat heeft geresulteerd in het volgen van vele anderen. Denk aan Yamaha (die eerder een poging had gedaan, maar destijds te vroeg was), Denon met HEOS, Bluesound (onderdeel van AudioNord) en niet te vergeten de nichemerken als Linn (die erg vroeg was), Naim, dCS, Aurender, Lumin, Auralic, etc. Het is toch wel fascinerend te zien hoe de audiowereld de computerwereld in deze trend heeft gevolgd. Want feit is: in deze digitale tijden leidt de computerwereld en volgen andere sectoren. Kijk maar naar het huidige audiolandschap. Vrijwel alle mainstream audioproducten hebben geavanceerde audiocontrollers, DSP’s en streaming ingebouwd. En we zien tegelijk een trend naar allerhande surroundformaten (inclusief vage projecten als 8D, wat een soort binaural audio on steroids is). Iets wat weer uit de gaming-industrie is gekomen. Annu nu – 2023 – zien we een aardig gestabiliseerde markt. Het gros van de merken heeft streaming audio omarmt en heeft ofwel een eigen product of platform, of is gaan samenwerken met één van de grotere spelers. Dat kan een ander merk zijn – BluOS is ook als OEM te krijgen -, óf een platform als StreamUnlimited. Het is voor de consument dus veilig om nu voor een streamingsysteem te kiezen: de kinderziektes zijn er zonder meer vanaf. Laten we eens gaan kijken wat er allemaal nodig is voor een streaming-setup én waaruit zo’n ecosysteem nu bestaat.