Dit jaar is er een een uniek arrangement van de Johannes-Passion als alternatief voor afgelaste passie-uitvoeringen op poten gezet.
Dit jaar kunnen veel traditionele passie-uitvoeringen niet doorgaan vanwege de coronamaatregelen. Om toch in deze tijd een passie uit te kunnen voeren, brengt Ensemble Contrapunctus XI een nieuwe versie van de Johannes-Passion. Fagottist en arrangeur Matthias As (fagottist van het Pistache Rietkwintet) heeft de gehele Johannes-Passion van Bach gearrangeerd voor vijf rietblazers en zes zangers. Op donderdag 1 april zal hiervan om 20:15 uur – morgenavond dus – een livestream te zien en te horen zijn vanuit de Waalse Kerk in Amsterdam.
Corona
Het arrangement is geschreven vanwege de aanhoudende coronapandemie, waardoor veel traditionele passiespelen niet kunnen doorgaan. De Johannes-Passion, een monument van reflectie en verstilling, past goed bij deze tijd. Het unieke aan deze versie voor elf musici (in tijden van corona, maar ook in de lijdenstijd voor Pasen) is de extreem kleine bezetting, waardoor de breekbaarheid van de muziek en die van de mens zelf aan het licht komen.
Livestream
De livestream van de Johannes-Passion wordt op Witte Donderdag 1 april om 20:15 uitgezonden via internet, te vinden via de Facebook-pagina van Pistache: www.facebook.com/PistacheRietkwintet. De livestream is gratis, maar er kan tijdens het concert gedoneerd worden. De uitvoering duurt twee uur.
Samenstelling
Ensemble Contrapunctus XI bestaat uit Matthias As (fagot), Bram Boesschen Hospers (basklarinet), Anna Fronczak (klarinet), Marrich Noordmans (saxofoon) en Maud Busschers (hobo); Chris Postuma (Evangelist/tenor), Hessel Vredeveldt (Jezus/bas), Heleen Bongenaar (sopraan), Carolina Alves LuÃs (alt), André Cruz (tenor) en Hidde Kleikamp (bas).
Ontstaan in november
Het plan om de Johannes-Passion te arrangeren ontstond in november 2020 vanuit het Pistache Rietkwintet. Het leek onmogelijk om alle traditionele Matthäus- en Johannes-Passions door te laten gaan in de week voor Pasen, dus besloot een drietal van het Pistache Rietkwintet een eigen Johannes-project op touw te zetten. Het arrangement is geschreven voor rietkwintet, bestaande uit klarinet, basklarinet, fagot, saxofoon en hobo. De zangpartijen – alle koordelen, aria’s, recitatieven en koralen – zijn bewerkt voor slechts zes zangers. Het aantal spelers en zangers is zodanig klein dat er geen dirigent aan te pas hoeft te komen. De Johannes-Passion is zodoende teruggebracht tot de kern, zonder haar muzikale rijkdom te verliezen: het is een unieke bewerking die nooit had geklonken als er geen coronacrisis was geweest. Naast het feit dat het een arrangement is voor een nieuwe bezetting, heeft Matthias ook een nieuw slotkoor gecomponeerd die in de plaats komt van het slotkoraal.
Aanpassingen niet uniek in geschiedenis
Het is niet de eerste keer in de muziekgeschiedenis dat een passie van Bach wordt aangepast aan de omstandigheden van de tijd. Felix Mendelssohn ‘herontdekte’ de Matthäus-Passion in 1829, die een onontdekte parel van Bach bleek te zijn. Mendelssohn moest het instrumentarium aanpassen omdat er instrumenten in het stuk voorkwamen die in zijn tijd niet meer bestonden. Hetzelfde probleem had Robert Schumann in 1851. Wij op onze beurt hebben in 2021 een ander probleem, namelijk een wereldwijde pandemie, waardoor een uitvoering met minder musici haast noodzakelijk is als alternatief voor een ‘normale’ uitvoering.
Pistache Rietkwintet
Het Pistache Rietkwintet werd opgericht in september 2019 op het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. In februari 2020 won Pistache de Govert van Wijnprijs met haar deelname aan het Jong Talent Concours Maassluis. Vele plannen en projecten zijn daarna bedacht en uitgewerkt, maar door de coronacrisis kon geen enkel project doorgaan; tot nu. In augustus van dit jaar zal Pistache te horen zijn tijdens de NJO Muziekzomer.
Foto bovenaan dit bericht: Pistache Rietkwintet (c) Foppe Schut.
Hartelijk dank voor de plaatsing van dit bericht in de Alpha-audio-kolommen!
Zonder dit bericht had ik een, inderdaad, unieke uitvoering gemist.
Ik vond het prachtig: moedig ook, van deze 11 om dit zo aan te pakken en uit te voeren.
De stream is nog te volgen op youtube:
https://www.youtube.com/watch?v=zyvTZe4Jx3g
Dank voor je feedback! Leuk te horen!