Komende zondag is het zover! Dan gaan we live in de Artone Studio. Nu is elke stream al een feest, maar deze is wel érg bijzonder. We gaan digitaal en analoog eens écht vergelijken. En daarvoor hebben we samen met Artone en Tim Knol een héél bijzondere opname gemaakt: één digitaal én tegelijk op een lacquer. Appels met Appels…
Om een degelijk vergelijk te maken, moeten we natuurlijk wel een dikke set neerzetten. En die hebben we!
Een setje Vivid Kaya 45, een Mola Mola Makua pre-amp mét dac én phono stage (de ‘Full package” dus!), de welbekende Grimm Audio MU-1 streamer en een primeurtje: de Halcro Eclipse stereo eindversterker; bijzonder ding, want deze komt in feite in zijn eigen meubel. We vertellen er in de stream meer over.
Als draaitafel zetten we een REED Muse 3C draaitafel in met een Ypsilon SUT (Step Up trafo). Deze draaitafel til je eigenlijk al niet in je eentje de trap op… Zwaar geschut! Er zit in deze set-up een Ikeda Kai MC element in. Schoner wordt het bijna niet.
Bekabeling achter de set is een mix van YETI power cables, Driade Flow speaker kabels en Grimm TPM. We draaien uit een afgeschermd, stevig Supra stekkerblok omdat zwaardere filtering erg wisselende resultaten geeft. Daarbij heeft de Halcro in feite al zijn eigen ontkoppeling.
We hebben vandaag de hele dag opgebouwd en getuned om alles lekker draaiend te krijgen. We moeten zeggen: dit klinkt bijzonder lekker… kijken dus!
Check de Live Stream
Om ook nog maar een duit in het zakje te doen, heb er een relatief korte tijd naar kunnen kijken, maar wel even een indruk gekregen. Ik ben dan zelf wel eens geweest bij de, voor zover dat mogelijk is, verwerking ruimte van Channel Classic, en men gebruikt daar uiteraard dan weer de software om het om te zetten naar DSD, maar er is feitelijk nooit een discussie over wat men gebruikt om de analoge opname om te zetten naar het digitale domein. Wij kunnen als consumenten dan wel kiezen voor een type DAC en mogelijke andere opties, maar ik heb zelf nog nooit een discussie gelezen/gehoort welke software het omzetten naar de digitale versie het beter doet, terwijl je feitelijk wel kunt verwachten dat dat onder de verschillende mengpanelen wel kan schelen en welke voorkeur men heeft. Dus is er een dergelijk verschil ook mogelijk aanwezig bij de conversie naar het digitale domein, ik kan het mij zeker wel voorstellen.
AD en DA waar zitten de verschillen, en zijn er bijvoorbeeld ook discrete A/D convertors…?
Jaap & co : fijne livestream zoals gewoonlijk. Heb hem nog niet volledig kunnen bekijken maar het begin belooft veel goeds. Toch is er iets wat ik zou willen opmerken. Het onderwerp zelf lijkt me vrij geslaagd : digitaal vs analoog heeft nooit meer geleefd dan nu. Dus daar scoren jullie zeker mee. Alleen wat ik niet begrijp is dat je dit gaat vergelijken op een ultra high-end installatie. Ja ik snap dat deze gevoelige apparatuur natuurlijk gemakkelijker verschillen gaat blootleggen. Echter de bedoeling is toch om te zien hoe de doorsnee audio liefhebber dit verschil ervaart? Welnu, zeer weinigen van ons audio minnend volkje kunnen zich dergelijke installatie veroorloven. Waarom de test niet eens doen op een set van, zeg maar, tussen de 5K en de 10K? Dat is pas interessant en misschien gaan een aantal van ons dan denken : ‘toch misschien die draaitafel aanschaffen?’ of, het omgekeerde, ‘toch maar eens beginnen met streamen?’. Nogmaals interessante livestream maar het ‘betrokkenheid gehalte’ van dit gebeuren liet bij mezelf wat te wensen over. Tenzij morgen mijn echtgenote plotseling zo’n Halcro in onze leefruimte wil maar ik denk dat die kans kleiner is dan de THD van die apparatuur 🙂
Ik begrijp je reactie en misschien zijn we daar zelf een beetje schuldig aan. Ik denk als de titel van de livestream ‘wat is het effect van digitalisatie op de keten van opname tot weergave’ zou zijn dit beter weergeeft wat we nu onderzocht hebben.
Als je in het archief van de livestreams terugkijkt, dan zie je dat er veel ‘bereikbare’ audio componenten worden vergeleken. In dit specifieke geval wil je zo veel mogelijk uitsluiten dat de weergave apparatuur (streamer, DAC, versterker, speakers, draaitafel) de zwakke schakel zijn die het resultaat van het onderzoek verkleuren. Om Rinus even aan te halen (hij zegt het ergens in de livestream): wij hebben zelfs in de studio niet dit niveau van weergave.
De verschillen die je hoort zijn dan bijna helemaal terug te voeren op de opname keten, Jaap heeft dat trefzeker samengevat in dit artikel: https://www.alpha-audio.nl/achtergrond/digitaal-versus-analoog-een-echt-en-eerlijk-vergelijk/
Ik denk dat we in de toekomst misschien nog zaken gaan vergelijken, ook met vinyl, die meer in de categorie bereikbaar zijn en die ook meer vergelijkend is op de kwaliteit van de apparatuur. Deze livestream was de speurtocht naar de bron: ‘wat is nu beter? analoog of digitaal’, zoals Indiana Jones op zoek naar de Ark gaat 🙂
Goedemorgen Jaap je schrijft
‘Impliceert dat we Grimm als een merk uit de Lidl hebben neergezet… waar trek je die conclusie ineens vandaan…?’
Ik bedoel met wat ik schreef GRIMM-AUDIO is GEEN Lidl product.
Maar HET merk, wat het luisteren naar analoog van ‘n digitale bron als beste evenaart.
Misschien is het verstandiger dat ik stop met reageren.
Het bevat teveel fouten, door gebrek aan kennis.
Hola Jaap
Een beetje off-topic misschien maar jullie hadden het er in de uitzending over dat er bij zo’n installatie een goede akoestiek nodig is in de luisterruimte .
De meeste mensen ook de “audiofile” hebben de audio gewoon in de huiskamer staan , zijn er geen akoestische oplossingen die wat minder in het oog springen als de standaard oplossingen , misschien een keer een workshop aan wagen met visueel aantrekkelijke oplossingen, zonder dat moeders boos wordt . Met tips waar reflectie en waar absorberen .
Was weer een prachtige stream , ga vooral zo door
Gr Rinko.
Daar sluit ik me geheel bij aan. Ik heb in mijn appartement een prachtig uitzicht door aan de balkonzijde bijna alleen maar glas van plafond tot aan de grond en maak daar maar eens iets akoestiek waardigs van… En dat buiten de andere punten van aandacht.
Klopt de geluidsreflectie van glas is gelijk aan het geflecterende licht op ‘n spiegel.
Glas absorbeert lagere frequenties en reflecteert dus niet als een gewone spiegel.
Is me nog nooit opgevallen.
Natuurkunde :-).
Er zijn legio nette oplossingen voor akoestiek. Je kan beginnen met goede gordijnen, een mooi kleed of foto’s op akoestisch doek. En laat je adviseren door een specialist. Die kan een meting verrichten om zo tot passende oplossingen te komen.
Bijkomend voordeel: je set klinkt beter én het is écht prettiger wonen in een goede akostiek.
Jaap wat een mooie installatie, maar het is bekend +en dat er niets beter is, dan de analoge opnames te duur opslag en om het bewerken.
Ongelooflijk dat het verschil door jullie direct werd waargenomen.
Smaken verschillen kon het niet opbrengen om met aandacht te luisteren.
Door problemen met mijn vingers, was mijn reactie incompleet verzonden.
Achter de + wat een ( moet zijn volgt
en hier wederom bewezen.
Zondagochtend is voor mij de tijd om muziek te luisteren. Las net mijn emails en dacht, dit is toch reeds jaar in jaar uit een discussie. Een discussie die ik niet vat. Ik draai door elkaar. Digitaal via een La Rosita DAC (neen ik stream niet!) Vinyl via een door mij compleet gereviseerde Luxman draaitafel. Beiden geven mij de zelfde genot emotie. Veel muziek heb ik zo wel digitaal als op de plaat. Het enige grote verschil, zijn wel eens ongewenste stofjes. Ik ben de mening toegedaan, een slechte opname of persing, of digitale verwerking, kun je nimmer met hoeveel geld je ook spendeert, blijft een teleurstelling. Dat was 60 jaar geleden zo, nu nog!
Goedemiddag Dick, ben beslist geen Apple-fan.
Maar als je een Mac hebt of je er een kunt lenen.
Installeer de Apple Music app, de app is waardeloos, maar probeer (kost 3 maanden €0,00).
Mijn installatie liet toen pas horen, wat zijn kwaliteit is.
Beste Ferdy, hartelijk dank voor je tip. Echter, ik vermoed dat ‘t principe van La Rosita niet kent. Rosita werkt weliswaar alleen maar met een Mac. Maar, gebruikt alleen de afspeellijst uit ITunes. Het digitale signaal gaat n.l. naar de speciale software, t.w. Rosita Engine. Mvg, Dick
Beste Dick, had ff moeten kijken waar ‘La Rosita’ voor staat.
Met vriendelijke groet en een fijne dag gewenst.
Geloof in alle gevallen je eigen oren en laat je niet beïnvloeden door, excusez le mot, technisch audiofile hoogdraverij, hoe goed ook bedoeld.
Muziek is als wijn, een persoonlijke voorkeur, muziek genres verschillen ook, Blues klink anders als Klassiek en ga zo maar door.
Nogmaals, uiteindelijk zijn het onze eigen oren die bepalen of iets goed klinkt en niet een bijna niet te begrijpen technische uitleg over bits en bytes, wel of geen analoog etc.
Luister nou gewoon naar de muziek.
Groet van een oudere jongere, zoals Johan Derksen het weet te verwoorden.
We gaan morgen naar muziek luisteren. Dat doen we iedere livestream.
Beste Roy, Jaap heeft hier ook over gesproken.
Zie onderaan de homepage. De meeste hier zijn muziekliefhebbers en inderdaad smaken verschillen.
Sommigen vinden de maat gespeeld door de percussionist, met lepels of wasbord, samen met neus fluit en ratel, of iets dergelijks mooi. Maar zodra je ook van opera of concertvleugel etc. houdt. Ga je deze muziek meer waarderen met juiste apparatuur.
Het is wel jammer dat het niet makkelijk betaalbaar is, de meeste ook ik moeten kiezen, niet en en.
Ik ben erg benieuwd naar jullie bevindingen. Ik ben sinds kort na jaren weer druk bezig vinyl te draaien op een goedkope draaitafel. Ik wilde eerst weer eens weten óf het me überhaupt weer zou bevallen alvorens een grotere investering te doen en dus een platenspeler aan te schaffen die bij de rest van mijn set past. Ik moet echt bekennen dat ik weer helemaal om ben en dat na vele jaren streamen wat ik overigens altijd ook wel zou blijven doen daar ik mijn gehele muziekbibliotheek onmogelijk op vinyl aan kan schaffen. Ik ga dus zéker hard sparen voor een passende draaitafel ??.
We zien je morgen graag in de chat!
Hoi Nick, als ik jouw was ging ik sparen voor ‘n betere DAC. Jaap had mij geantwoord dat er onmogelijk zoveel verschil kan zijn, tussen de Bluesound Node2i en RME ADI-2 FS samen met de sBooster. Maar als dit onmogelijk is, moet het Apple Lossless audio zijn. Maar daar is Jaap het ook niet mee eens. De Bluesound en Spotify is best goed. Maar ondanks dat Apple wat software betreft absoluut de mindere is, van Android en Windows iets wat Apple-fans natuurlijk niet willen horen. Maar goed dat is mijn mening. Zolang ik het nog kan betalen koop ik ‘n nieuwe Mac mini, zodra mijn huidige niet meer geüpdate wordt. Volgens mij kan het verschil tussen analoog – digitaal (perfecte plaatsing en apparatuur) alleen gemeten worden, mits deze meter gaat tot 0,00000% of nog verder. Waarom?!! ‘n opname van 4 minuten is analoog (1) maar deze digitale opname is 23.040.000.000 samples (96.000 per seconde) elke sample heeft ‘n lengte van 24bit staat voor 16777216 woordlengte dus een dynamiek van -144 tot 0dB Ik zet geen plaat meer op 😉
Denk dat mijn Naim NAC-272 prima nog voldoet Ferdy ?.
Dat is ‘n andere prijsklasse!
Daarom ben ik dan ook van mening dat ik niet echt een andere DAC nodig heb Ferdy.
Bij de livestream hadden ‘n leuke draaitafel. Goed genoeg?!!
Draaitafel bij de livestream was zéker een erg mooie. Naim heeft ook een erg mooie;)
Ja…100%!!
NAIM behoort gewoon bij de super top. NAIM hoeft geen reclame te maken, iedere audiofiel kent dit merk?
Stom ik gebruikte een emoji ipv 😉
Dus geen vraagteken, het is een begrip
Wil hier geen discussie houden over Apple vs. Android of Windows, maar vind het wat kort door de bocht om te lezen dat Apple software minder zou zijn…
Over welke software heb je het dan? Pro Tools? (die was er zelfs eerder voor Mac dan voor Windows)
Heb je het over ALAC versus FLAC?
Beiden zijn lossless en kunnen dezelfde frequentie en bitdiepte ‘handelen’.
WAV versus IAFF? IAFF heeft zelfs wat meer tagging voordelen.
En waarom zou je een Mac Mini willen kopen?
Beste Wilfried, volgens mij bedoel je
Waarom geen (ipv een) Mac mini?
Want kost peanuts maar kan wonderen verrichten.
Vroeg mij dat ook af, pro tools was iets later op de markt verschenen als de Commodore 64.
Dan is de vergelijking tussen analoog – digitaal van afgelopen zondag, geen realiteit.
Dan heb ik gelijk met de software van nu, is het verschil tussen analoog en digitaal alleen meetbaar, mits de meter voldoende cijfers achter de komma heeft, het verschil is absoluut onhoorbaar ongeacht de kwaliteit van de weergave apparatuur.
Er is niets beter dan een opname techniek via een professionele tweesporen bandrecorder, maar de techniek van nu, komt steeds dichter bij het origineel, het verschil wordt steeds minder, maar NOOIT geëvenaard.
Dat de verschillen hoorbaar zijn, met jouw (Wilfried) is logisch.
Waarom?!! het zijn vaak slechte (pro tools) digitale remasters van de top (eerder genoemde bandrecorder) analoge opname, tracks waar je naar luistert.
Met jouw ”INSTALLATIE’ (vergeten)
Zijn analoge en digitale opnamen 100% gescheiden? (twee microfoons, twee systemen, ..)
Nee. Het meeste is gelijk gehouden, juist voor een vergelijk. Er is echter 1 afsplitsing naar een DAD A/D converter gemaakt die naar ProTools gaat.
Hallo Jaap,
Zoals ik naar jullie opmerkingen luister zou het gemis aan “ruimte” tijdens het afspelen te maken hebben met het gebruik van Pro-Tools. Dan denk ik al snel; “als Pro-Tools dit veroorzaakt, is er dan niet iets anders wat gebruikt kan worden?”.
Bijvoorbeeld PS Audio/Ovtave Records. Daar zijn ze nogal verzot op direct naar DSD opnemen en van daaruit eventueel nog een PCM master maken. Geen erg courante techniek, maar wellicht wel op dit vlak een verbetering?
Ben zelf nogal verzot op het gebruik van digitaal, vooral ROON met audiostreams vanuit Qobuz, maar dat heeft met mijn luiheid te maken. Op mijn installatie klinkt analoog (Linn LP12 etc) zo nu en dan ook “lekkerder”. Dan gaat het vaak ook om het stereobeeld en de algemene meer relaxte sound. Zou fijn zijn als er digitale technieken opnametechnieken bestaan die dit kunnen benaderen.
Ik weet echt niet of DSD dit oplost. Feit is: alles heeft invloed en analoog is de meest directe manier om zaken op te nemen. Ook daar kunnen dingen weer fout gaan, maar bij digitaal is er een conversie. Timing, plugins, en bewerking gaan gewoon invloed hebben op het resultaat. Maar feit is ook: er zijn enorme sprongen gemaakt de afgelopen jaren.
[verwijderd door redactie]
Sorry Ferdy, ik heb je reactie verwijderd omdat je:
1. spreekt voor een ander (in dit geval wat Grimm zou willen… hoe weet jij wat Grimm wilt?)
2. wederom jouw inschatting neerzet als waarheid (we moeten vergelijken met een Concertvleugel omdat dit beter zou zijn? Hoe kom je daarbij? Ben je opnametechnicus?)
3. Impliceert dat we Grimm als een merk uit de Lidl hebben neergezet… waar trek je die conclusie ineens vandaan…?
Ik heb al vaker gezegd dat je écht moet opletten met wat je zegt en hoe je dingen neerzet. Ik heb nu besloten dat ik gewoon harder ga ingrijpen met moderatie.
Hi Jaap,
Bedankt voor je reactie.
Ik heb de reactie van Ferdy niet gelezen, dus daar kan ik niet op ingaan. Wel weet ik dat Eelco Grimm betrokken is bij het uitbannen van de Loudness war. Iets wat hem sowieso van mij al bergen kudo’s oplevert!
Zelf ben ik best wel een fan van de producten van Grimm Audio en imho is de MU1, LS1be/SB1 combinatie een van de best klinkende systemen die ik persoonlijk ooit gehoord heb en ik heb er nogal wat gehoord……
Dat gezegd hebbend lijkt mij dit inderdaad niet een Grimm discussie, maar meer een vraag van mij over hoe we meer de kwaliteiten van analoge weergave naar digitaal kunnen brengen. DSD gaf ik als voorbeeld omdat ik daar wel eens iets over gelezen heb, maar ik weet er te weinig van om te weten of dit zaligmakend is. Dat zal wel niet (helaas).
Wat ik wel denk (let wel: Denk, dat is niet Zeker Weten) is dat er door het gebruik van pro-tools en allerlei daarbij behorende , min of meer standaard plug-ins je de kans loopt dat alles ongeveer hetzelfde gaat klinken. Met dezelfde klankkleur, ruimte, beeld etc. Het zal een goede (lees briljante) engineer vergen om met pro-tools voorbij de standaarden te kijken zodat het geluid wat meer naar het analoge buigt. Wellicht is het ook wel een bepaalde vorm van distortion waar wij als mens gevoelig voor zijn en wat we op onverklaarbare wijze beter vinden klinken.
Tot slot: het zou zo maar kunnen dat de analoge opname te veel “ruimte” had en dat de digitale opname feitelijk juister was, maar we analoog gewoon beter vinden klinken, distortion of niet.
Wat leuk is om thuis te testen: muziek uit de test bench van het Noorse label 2L: http://www.2l.no/hires/index.html?
Op diezelfde pagina staat een link naar ‘DXD vs DSD comparison’ en daar zie je in een diagram hoe ze de DSD maken uit DXD. Dat is dus een iets ander proces dan wat Octave Records doet.
Je kan de files thuis vergelijken op je eigen systeem om te horen hoe een PCM of een DSD weergave uitpakt op jou systeem. Je DAC moet wel DSD aankunnen uiteraard. Ik ben benieuwd hoe het verschilt met luisteren naar vinyl op je eigen systeem.
Ja die ken ik Martijn. Maar bedankt om dit nog even aandacht te geven. Inderdaad een heel goede mogelijkheid om de diverse technieken te vergelijken.
Een aanrader.
Heb je zelf een keer een vergelijk gemaakt tussen PCM en DSD en vinyl thuis? Als je dat gedaan hebt, wat is je ervaring? Ik ben benieuwd of jij DSD ook ‘meer analoog’ klinkend ervaart (lees: meer zoals op vinyl).